Rutte roept op om ook zonder avondklok 's avonds thuis te blijven

Minister-president Mark Rutte roept iedereen “met klem” op ’s avonds thuis te blijven, ook als het kabinet er in hoger beroep niet in slaagt de avondklok in stand te houden.

De maatregel is volgens de premier onverminderd noodzakelijk om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

Rutte noemde het vonnis van de rechtbank om een streep te zetten door de avondklok “echt een tegenvaller”. Volgens de premier is de avondklok echt nodig.

Het kabinet gaat in hoger beroep tegen de uitspraak. Dat dient komende vrijdag om 10.00 uur.

"Als het zo zou zijn dat de avondklok niet juridisch af te dwingen is, dan nog vragen we mensen zich er wel aan te houden", aldus Rutte. "Handen wassen kunnen we ook niet juridisch afdwingen, en de bezoekersregel ook niet. Maar daar moeten we ons ook aan houden."

De avondklok is "een middel, geen doel", benadrukt Rutte. "Het doel is coronavirus zo veel mogelijk onder controle te krijgen zodat we straks al onze vrijheden terugkrijgen op een veilige manier."

Het wegvallen van de avondklok zou volgens Rutte "direct slechte gevolgen" hebben. Het aantal besmettingen is aan het dalen, maar die trend kan zo weer de verkeerde kant opgaan als de besmettelijkere Britse variant ruim baan krijgt. "Het is echt van belang dat we onze sociale contacten zo veel mogelijk beperken."

Noodwet is alleen voor spoedeisende gevallen

Voor het invoeren van de avondklok is gebruikgemaakt van de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag (Wbbbg). Die wet biedt het kabinet de mogelijkheid om in zeer spoedeisende en buitengewone omstandigheden te handelen.

Volgens de voorzieningenrechter in Den Haag was de avondklok geen maatregel waarmee niet kan worden gewacht “zoals bijvoorbeeld het geval is bij een dijkdoorbraak”. Daarom moet de avondklok per direct van tafel.

De overheid wil juist dat de avondklok gehandhaafd blijft tot er een hoger beroep over de zaak is geweest. De Nederlandse staat heeft daarom aan het gerechtshof gevraagd de uitspraak van de rechter over het opheffen van de avondklok te schorsen in afwachting daarvan.

Het hof in Den Haag buigt zich om 16.00 uur over dit zogeheten schorsingsincident.

Kabinet komt toch met spoedwet voor avondklok

Ondertussen komt het kabinet toch met een spoedwet om de avondklok in vast te leggen, aldus justitieminister Ferd Grapperhaus.

Het kabinet houdt vol dat een juridische basis voor de spertijd er wel degelijk is. De nieuwe wet zou dus "ten overvloede" zijn, benadrukt Grapperhaus.

De bewindsman benadrukt dat de avondklok, vastgelegd in een speciale wet, juist "met de grootste urgentie en spoed" is ingevoerd. De invoering had nu eenmaal wat tijd nodig, bijvoorbeeld om zogenoemde werkgeversverklaringen te regelen, zegt Grapperhaus.

"Dit was ook echt een maatregel die een aparte besluitvorming vereist en die regels hebben we volledig gevolgd", zegt de minister. Hij zegt dat de Kamer de dagen tussen de aankondiging en de invoering heeft aangegrepen om over de avondklok te debatteren.

Tijdens de persconferentie in januari, waarin de avondklok voor het eerst werd aangekondigd, zei premier Rutte evenwel dat hij eerst met de Kamer in overleg ging. "Als er dan voldoende steun is, dan pas zullen wij een definitief besluit nemen", zei hij toen.

De Kamer dwong onder meer af dat de avondklok een half uur later inging dan het kabinet eerst had bedacht.

De spoedwet komt er wat Grapperhaus betreft zo snel mogelijk. De Eerste en Tweede Kamer zijn daarbij aan zet. Het kabinet heeft ook meteen spoedadvies gevraagd aan de Raad van State.

Lees ook over de coronacrisis:

• Zo snel ben je aan de beurt voor het coronavaccin – inenten gaat van oud naar jong per leeftijdsgroepen van 5 jaar
• Beste Mark Rutte, praat niet met Jort, maar bel het leger en logistieke specialisten: vaccineren en testen heeft prioriteit
• Dit zijn de belangrijkste overeenkomsten en verschillen tussen de vaccins van Pfizer en Moderna – van veiligheid tot bijwerkingen